ตัวอย่าง วิชาเรียงความกระทู้ธรรม ธรรมศึกษาตรี

รูปแบบการเขียนเรียงความแก้กระทู้ธรรม ธ.ศ.ตรี

๑. สุภาษิตตั้ง (เข้ากลางหน้ากระดาษ)

๒. คำแปล (เข้ากลางหน้ากระดาษ)



๓. บทนำ บัดนี้ จักได้อธิบายขยายความตามพุทธศาสนภาษิตที่ลิขิตไว้ ณ เบื้องต้น พอเป็น

แนวทางในการศึกษาและปฏิบัติแก่พุทธศาสนิกชนสืบต่อไป

๔. อธิบายสุภาษิตตั้ง ..................(๑๐ - ๑๕ บรรทัด )...........

๕. สมดังพุทธศาสนสุภาษิตที่มาใน......
๖. (ที่มาของศาสนสุภาษิตเชื่อม ) ว่า

๗. ( พุทธศาสนสุภาษิตเชื่อม )

๘. คำแปล

๙. อธิบายสุภาษิตเชื่อม.........................( ๗- ๑๐ บรรทัด)...............

...........................................................................................................

๑๐. สรุป...( ๓- ๕ บรรทัด)................................

.....................สมดังสุภาษิตที่ได้ลิขิตไว้ ณ เบื้องต้นว่า

๑๑. พุทธศาสนสุภาษิตตั้ง

๑๒. คำแปล

๑๓. ดังได้อธิบายมาด้วยประการ ฉะนี้

(ธรรมศึกษาชั้นตรีกำหนดให้เขียน ๒ หน้ากระดาษเว้นบรรทัดขึ้นไป)

สีลํ โลเก อนุตฺตรํ.
ศีล เป็นเยี่ยมในโลก.

ณ บัดนี้ จักได้อธิบายขยายเนื้อความแห่งกระทู้ธรรมพุทธภาษิตที่ได้ลิขิตไว้ ณ เบื้องต้นพอเป็นแนวทางแห่งการศึกษาและนำปฏิบัติสืบต่อไป
ดำเนินความตามกระทู้นี้ คำว่า ศีล คือการรักษากาย วาจาให้เรียบร้อย เป็นคุณสมบัติขั้นพื้นฐานของมนุษย์ ผู้ที่จะได้ว่าเป็นมนุษย์นั้นผู้นั้นอย่างน้อยต้องมีศีล ๕ มีไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ประพฤติผิดในกาม ไม่พูดปด และไม่ดื่มสุรายาเสพติดต่าง ๆ ชื่อว่าศีลเป็นเยี่ยมในโลก เพราะเป็นเครื่องปกป้องโลกให้อยู่ร่มเย็นเป็นสุข ศีลเป็นเครื่องขจัดความเบียดเบียนระหว่างตนกับผู้อื่นให้หมดไป ก่อความรักความเมตตาให้เกิดขึ้นในโลก ศีลเป็นเครื่องชำระกิเลสอย่างหยาบให้หมดไป เป็นขั้นพื้นฐาน เป็นเบื้องต้นแห่งการทำความดี ผู้ประพฤติให้บริสุทธิ์อยู่เสมอ ย่อมประสบแต่ความสุข ศีลเป็นความดี มีผลเป็นความสุข ผู้รักษาศีล ศีลย่อมให้ผลคือ ความสุข ตราบที่เขารักษาศีลอยู่ สมดังศาสนสุภาษิตที่มาในธรรมบท ขุททกนิกาย ว่า

สุขํ ยาว ชรา สีลํ.
ศีล นำสุขมาให้ตราบเท่าชรา.

ศีลเป็นหลักเบื้องต้นแห่งการประพฤติปฏิบัติธรรม โดยมีเจตนาความตั้งใจงดเว้นความชั่วทั้งทางกาย วาจา และตลอดจนไปถึงใจด้วยให้เรียบร้อยดีงาม ไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว ทุกคนสามารถปฏิบัติรักษาศีลได้ด้วยกันทั้งนั้น ผู้ที่ปรารถนาความสุขไม่พึงละทิ้งการรักษาศีล เพราะศีลเป็นบ่อเกิด และเป็นเหตุนำสุขมาให้ ยกตัวอย่างเช่น องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์เป็นผู้ไว้ซึ่งศีลที่บริสุทธิ์ ตลอดพระชนม์ชีพของพระองจึงมีแต่ความสุขเกษมสำราญ เพราะฉะนั้น เราทั้งหลายจึงไม่ควรมองข้าม ควรหันเข้ามารักษาศีลกันเถิด เพื่อประโยชน์สุขแก่ตนและโลก นำสุขมาให้ตราบเท่าชรา
สรุปความว่า ศีล คือความประพฤติดีรักษากายวาจาให้เรียบร้อยเป็นคุณธรรมเบื้องต้น ที่จะทำให้คนเป็นมนุษย์ คือผู้ประเสริฐ โดยมีสติสัมปชัญญะคอยกำกับอยู่เสมอ เพื่อให้ดำเนินไปในทางที่ดี ผู้รักษาศีลย่อมปราศจาก ศรัตรูที่คอยเบียดเบียน ไม่มีเวรมีภัยกับบุคคลผู้อื่น และยังนำสุขมาให้แก่ผู้ปฏิบัติตาม อยู่อย่างสงบร่มเย็นเป็นสุข ศีลจึงเป็นความดีเยี่ยมในโลก สมดังสุภาษิตที่ยกขึ้นเป็นนิกเขปบทเบื้องต้น ว่า

สีลํ โลเก อนุตฺตรํ.
ศีล เป็นเยี่ยมในโลก.
มีนัยดังพรรณนามาด้วยประการฉะนี้ ฯ
ธรรมศึกษา